Ds Nöie Teschtamänt bärndütsch

D Wienachtsgschicht

1I dere Zyt het der Cheiser Augustus befole, me söll i sym Rych e Stüür-Schatzig dürefüere.
2Das isch denn ds erschte Mal passiert, wo der Quirinius isch Landvogt vo Syrie gsi. 3Da sy alli uf d Reis, für sech ga la yzschetze, jede a sy Heimetort. 4O der Josef isch vo Galiläa, us der Stadt Nazaret, nach Judäa gwanderet, i d Davidsstadt, wo Betlehem heisst. Er het drum zu de Nachfahre vom David ghört. 5 Dert het er sech welle la yschetze zäme mit der Maria, syr Brut. Die het es Chind erwartet. 6Wo si dert sy aacho, isch d Geburt nachegsi, 7und si het iren erschte Suhn übercho. Si het ne gfääschet* und i ne Chrüpfe gleit. Es het drum für se süsch kei Platz gha i der Herbärg.
8I der glyche Gäget sy Hirte uf em Fäld gsi, wo d Nacht düre bi irne Tier Wach ghalte hei. 9Da chunt en Ängel vo Gott, em Herr, zue ne, und e hälle Schyn vo Gott lüüchtet um sen ume. Si sy natürlech starch erchlüpft. 10Aber der Ängel seit zue ne:
"Heit nid Angscht, lueget, i bringe nech e guete Bricht, e grossi Fröid, wo ds ganze Volk aageit. 11Hütt isch nämlech i der Davids-Stadt öie Retter uf d Wält cho. Es isch Chrischtus, der Herr. 12Und a däm chöit der's merke: Dihr findet das Chindli gfääschet* und i nere Chrüpfe."
13Uf einisch sy umen Ängel ume grossi Schare vom Himelsheer gsi, die hei Gott globet und gseit:
14"Ehr für Gott i der Höchi,
und uf der Ärde Fride für d Mönsche,
won är lieb het."
15D Ängel sy wider im Himel vorschwunde, und d Hirte hei zunenand gseit: "Mir wei doch uf Betlehem yne di Sach ga luege, wo da passiert isch, und wo nis der Herr het z wüsse ta." 16Si hei pressiert und hei d Maria und der Josef gfunde und ds Chindli i der Chrüpfe. 17Si hei ihns aagluegt und nachär zäntumen erzellt, was ne vo däm Chind isch gseit worde. 18Und alli, wo's hei ghört, hei sech verwunderet über das, wo d Hirte bbrichtet hei. 19D Maria het alls, wo gscheh isch, im Härz bhalte und geng wider drann ume gsinnet. 20D Hirte sy wider zrügg zu irne Tier und hei Gott globet und grüemt wägen allem, wo si erläbt hei; es isch gnau so gsi, wie ne's der Ängel gseit het gha.
*gwicklet
(Ds Lukas-Evangelium, Kapitel 2, Värse 1 bis 20)
(We dihr bi Google "Wiehnachtsgschicht" suechet, chömet-ehr o hie häre.)

Der barmhärzig Samaritaner

30Da fat Jesus aa erzelle: «E Maa isch vo Jerusalem uf Jericho abe gwanderet. Da hei ne Räuber überfalle. Si hei ne usplünderet und zämegschlage und halbtot la lige und sy dervo.
31Zuefellig isch e Prieschter der glych Wäg zdürabgwanderet. Er het ne gseh und isch verbygloffe. 32O ne Levit isch dert dürecho, het ne gsch und isch verby. 33Aber e Samaritaner uf der Reis chunt o byn ihm verby. Er gseht ne, und er het ne dduuret. 34Er isch zuen ihm ggange, het ihm Öl und Wy uf d Wunde gschüttet und se verbunde. Nachär het er ne uf sys Tier ufeglüpft und ne i ne Wirtschaft gfüert und für ne gsorget. 35Am nächschte Morge het er zwo Silbermünze füregno, sen em Wirt ggä und gseit: "Lue guet zuen ihm, und we's meh sötti choschte, so will i der's zale, wen i umechume."
36Was meinsch, wele vo dette dreine isch däm, wo vo de Räuber isch überfalle worde, würklech e Mitmönsch gsi?»
37Der Gsetzeslehrer het gantwortet: «Dä, wo Erbarme het gha mit ihm.» Jesus het ihm gseit: «Gang jitz und mach's o so!»
(Ds Lukas-Evangelium 10,25-37, o "der barmhärzig Samariter")

Ds Alte Teschtamänt bärndütsch

Übersetzt vo Hans, Ruth u Benedikt Bietenhard

D Wält wird erschaffe

1Am Aafang het Gott der Himel und d Ärden erschaffe. 2D Ärden isch ei wyti Wüeschti gsi. Fyschteri het d Urfluet zueddeckt. Der Geischt vo Gott het über ds Wasser gwääit.
3Gott het gseit: «Liecht söll wärde!» So isch ds Liecht worde. 4Gott het gseh, dass ds Liecht guet isch. Da het Gott ds Liecht vo der Fyschteri trennt, 5und Gott het em Liecht Tag gseit und der Fyschteri Nacht. Es isch Aabe worde und Morge - e Tag.
6Gott het gseit: «Zmitts i de Fluete söll's es Gwölb gä, wo ds einte Wasser vom andere trennt.» 7Gott het das Gwölb gmacht und dermit d Fluete under em Gwölb vo dene über em Gwölb trennt. 8 Em Gwölb het er Himel gseit. Es isch Aabe worde und Morge - e zwöite Tag.
9Gott het gseit: «Alls Wasser under em Himel söll a eis Ort zämeloufe, dass me ds Trochnige cha gseh.» So isch es gscheh. 10Em Trochnige het Gott Land gseit, und em zämegloffne Wasser het er Meer gseit. Und Gott het gseh: So isch es guet. 11Gott het gseit: «Ds Land söll gruene, söll Pflanze mit Same la wachse und Obschtböum, jede mit syne Frücht und sym Same dinn.» So isch es gscheh. 12Ds Land het ggruenet, alli Arte vo Pflanze sy cho mit Same, und Obschtböum, jede mit syne Frücht und sym Same dinn. Und Gott het gseh: So isch es guet. 13Es isch Aabe worde und Morge - e dritte Tag.
14 Gott het gseit: «Es söll Liechter gä am Himelsgwölb, wo der Tag vo der Nacht underscheide, als Zeiche, für d Feschtzyte und d Tagen und d Jahr z bestimme. 15D Liechter sölle's sy am Himelsgwölb, und uf d Ärde sölle si schyne.» So isch es gscheh. 16Gott het di zwöi grosse Liechter erschaffe, ds grössere Liecht, für über e Tag z regiere, und ds chlynere, für über d Nacht z regiere, und derzue no d Stärne. 17Die het Gott alli a ds Himelsgwölb gheftet, dass si uf d Ärde schyne 18und über e Tag und d Nacht regiere. Sie sölle ds Liecht vo der Fyschteri trenne. Und Gott het gseh: So isch es guet. 19Es isch Aabe worde und Morge - e vierte Tag.
(Us em erschte Buech Mose, Kapitel 1, Värs 1 - 19)

Soziali Gsetz und ds gröschte Gebot

9We dihr uf öinen Ächer ärnet, de tue ds Fäld nid bis i hinderscht Eggen abärne. Lis o nach der Arn nid nache.
10O i dym Wybärg tue nid nacheläse, und lis o d Beeri, wo gfalle sy, nid uuf. La se den Arme und de Frömde. I bi der Herr, öie Gott.
11Stälet nid, lüget nid, und bschysset enand nid. 12Schwöret nid faltsch bi mym Name, süsch gschäntisch du der Name vo dym Gott. I bi der Herr.
13Du darfsch dy Mitmönsch nid drücke und nid usbüte. Em Taglöner sy Lohn söll nid bis am andere Morge bi dir blybe. 14Gang mit em Ghörlose nid verächtlech um, und leg em Blinde nüüt zum Stogle i Wäg. Häb Ehrfurcht vor Gott. I bi der Herr.
15Verdrääiet ds Rächt nid. Lue nid, öb eine e Chlyne isch, und nimm nid Partei für di Grosse. Grächt söllsch sy mit dym Mitmönsch im Grichtsverfahre. 16Gang nid bi dyne Landslüt vom einte zum andere ga Böses lafere. Verlang nie d Todesstraf für dy Mitmönsch. I bi der Herr.
17Häb i dym Härz ke Hass uf dy Brueder. Du muesch mit dym Mitmönsch z Bode rede, süsch bisch verantwortlech für sy Fähler. 18Räch di nid, und trag dyne Landslüt nüüt nache. Häb dy Mitmönsch gärn wi di sälber¹. I bi der Herr.
31Ganget nid zu de Totebeschwörer, und wändet nech nid a d Wahrsäger. Dihr machet nech unrein a ine. I bi der Herr, öie Gott.
32Stand uuf vor em graue Haar, und gib em alte Mönsch d Ehr. Du söllsch Ehrfurcht ha vor Gott. I bi der Herr.
33We bi dir, i öiem Land, e Frömde wohnt, de drücket ne nid. 34Der Frömd, wo bi öich wohnt, söll wi nen Yheimische gälte, und du häb ne gärn wi di sälber. Dihr syt ja o Frömdi gsi z Agypte. I bi der Herr, öie Gott.
35Bschysset nid vor Gricht, we dihr d Lengi, ds Gwicht oder der Inhalt mässet. 36Heit richtigi Waag, richtigs Gwicht und richtigs Hohlmass bim Efa² und bim Hin³. I bi der Herr, öie Gott, und ha öich us em Land Agypten usegfüert. 37Drum haltet alli myni Vorschrifte und alli myni Rächtsbestimmige, und tüet o dernaa. I bi der Herr.
³ Matth. 22,39 ³ 40 Liter ³ 6 Liter
(D Bibel isch ja kes Rezäptbuech, aber die Sätz won i dick gschribe ha, sött me sech z Härze näh. webmaster)
(Us em dritte Buech Mose, Kapitel 19, Värs 9 ff)

Ruth Bietenhard